Een paar dagen geleden keek ik voor het eerst sinds tijden weer eens naar de tv, en tijdens het zappen langs de 50+ kanalen die we met digitale tv binnenhalen en waar zoals gewoonlijk enkel weer pulp op te zien was, kwam ik op national geographic een documentaire over de omgang met de evolutietheorie van Darwin door christelijk opgevoede studenten tegen. Toevallig had ik de dag ervoor een artikel in de American Scientist gelezen, waarin een amerikaanse wetenschapper ageerde tegen het fundamentalisme waarmee de christenen de evolutieleer bestrijden.

Je vraagt je echt af waar dat naar toe moet met dat land. Het artikel in de AS repte al van een teruglopende score bij internationale vergelijkingen van de wetenschappelijke kwaliteit van studenten. De auteur wijt dit aan de manier waarop met wetenschap wordt omgegaan, en specifiek aan de manier waarop religie tot wetenschap wordt verheven. De gelovigen in amerika eisen namelijk dat creatonisme (het idee dat de wereld en alles daarin geschapen is) naast de evolutieleer wordt onderwezen in de biologie klassen. Dat de evolutieleer is opgesteld aan de hand van degelijke wetenschappelijke principes en het creatonisme steunt op een heleboel onbewijsbare aannames deert hen daarbij niet.

Het is daar zelfs zo erg dat in een heleboel staten simpelweg verboden is om de evolutietheorie van Darwin te onderwijzen. Als je denkt aan het type politicus dat in dergelijke, veelal zuidelijke, staten de macht heeft (we praten over het type Bush), dan is dat eigenlijk niet eens zo verrassend. Dit soort mensen wijst alles wat hen vreemd is af als duivels, als het kwaad dat moet worden bestreden.

Het gaat mij helemaal niet om de vraag of de evolutietheorie nou ‘de waarheid’ beschrijft of niet, maar als ik dan iemand uit dergelijke kringen hoor zeggen dat zou hij moeten kiezen, hij dan voor het creatonisme zou gaan simpelweg ‘omdat ik daar mee opgevoed ben’, dan zie ik inderdaad geen toekomst voor de wetenschap in amerika. Iets maar aannemen omdat het je wordt verteld, dat is funest voor enige vorm van nieuwsgierigheid die nu eenmaal nodig is om dingen te ontdekken.

Ik vraag mij werkelijk af, wat is het verschil tussen een andere extreme, de islam zoals deze in bepaalde extreme culturen wordt beleden, en het christendom? Een islamitisch kind wordt in sommige landen gedwongen 10 uur per dag de koran te reciteren, dag na dag, jaar na jaar. Als je dat overleeft, ja dan ken je simpelweg niets anders meer dan de koran. Hetzelfde gebeurd vrees ik in de amerikaanse staten waar veel christenen wonen. Zij worden vanaf de geboorte afgeschermd van alles wat niet in het straatje van de bijbel past. Als zij eenmaal volwassen zijn, weten zij dus niet beter, en alles wat de bijbel tegenspreekt spreekt direct hen persoonlijk tegen. Hun persoonlijkheid is als het ware gebouwd op de bijbel, en dat is gevaarlijk. Dat creeert extremisme.

Helaas hebben we dit soort types ook in Nederland, waar minister van onderwijs, cultuur en wetenschap mw. van der Hoeven bepleit dat creationisme in het biologie pakket thuishoort. Het is prima dat kinderen de creationistische denkbeelden gepresenteerd krijgen, maar alstublieft in de godsdienstles waar dit thuishoort, en niet in de biologie klas. Gelukkig is er nog een sprankje hoop. Niet zo lang geleden besloot een amerikaanse rechter dat op een openbare school in Pennsylvania geen creationisme mocht worden onderwezen, omdat dit geen wetenschap is en indruist tegen scheiding van kerk en staat. Bepaalde extremisten hadden hierom gevraagd. Laten we hopen dat dit precedent amerika verlichting zal brengen, en dat het nare christenfundamentalisme niet over zal waaien naar ons eigen Europa.

Vanavond sprak ik daar Muharrem Cengiz, raadslid voor GroenLinks Den Haag, nog over. Hij meende dat het soms wel lijkt of we weer achteruit gaan, in plaats van vooruit. Als voorbeeld vergeleek hij Turkije in de jaren 70 (korte rokjes waren toen betrekkelijk normaal aldaar) met het Turkije van nu (waar hoofddoek weer de norm lijkt te zijn geworden). Zien we hetzelfde gebeuren in amerika, waar de christenen het land terug doen storten in hetzelfde rechtse, racistische en met religie doorspekte land van KKK en homohaat?

Marktwerking. Als er een woord is waar de verschillende regeringen van de afgelopen jaren opgewonden van raakten, dan is het wel marktwerking. Allerlei diensten, die prima voldeden, moesten en moeten ineens gaan geloven aan de marktwerking omdat ze hierdoor beter zouden gaan functioneren. Post, telefonie, openbaar vervoer, energie en nu zelfs zorgverzekeringen.

Maar is die marktwerking nu wel zo geweldig? Velen zijn daar niet zo van overtuigd, ik zelf ook niet. Kijken we bijvoorbeeld naar mobiele telefonie. De technologie is op dit gebied al behoorlijk ver. Technisch is het allang mogelijk om _echt_ breedband internet draadloos aan te bieden. Ik heb het dan niet over dat gepruts met wifi, hoewel dat een stuk minder gepruts zou kunnen zijn als het spook van de marktwerking ook daar niet voor een enorme versnippering had gezorgd.

Want dat is wat ik nu zo jammer vind aan die marktwerking: de markt raakt versnipperd in allerlei kleinere partijen die elk mega-investeringen moeten terugverdienen voor elke nieuwe technologie waarin die wordt geinvesteerd. In Nederland, toch niet echt een groot land, zijn al een stuk of 10 aanbieders van mobiele telefonie. Allemaal moeten ze hun eigen netwerk van zendmasten aanleggen, voor elke nieuwe technologie weer opnieuw.

Als gevolg zitten we met te veel half functionerende netwerken, waarvan de dekking soms overduidelijk niet landelijk is, soms net niet. Waarvan de administratie een puinhoop is, omdat er keihard op prijs wordt geconcurreerd en de secundaire zaken zoals klantenservice worden uitgekleed.

Wat zou het toch mooi zijn als al die miljoenen die door telfort, t-mobile, kpn, orange en anderen worden geinvesteerd in afzonderlijke technieken, op een hoop gegooid zouden worden om een echt goed, snel en betrouwbaar netwerk te bouwen!

Die marktwerking is niet alleen een rem op vernieuwing, het is ook nog eens ontzettend inefficient in termen van grondstoffen gebruik. Elke aanbieder moet zijn netwerk onderhouden, met vrachtwagentjes z’n masten plaatsen. Ook de hoeveelheid energie die nodig is om verschillende netwerken van stroom te voorzien overstijgt de hoeveelheid energie die nodig zou zijn als er maar een netwerk zou zijn. Marktwerking is dus ook nog eens relatief slecht voor het milieu.

In fact, is het eigenlijk ook niet raar dat we in Nederland alleen al een aantal netwerkjes hebben, die over de grens meteen geen dekking meer bieden? Zou het niet mooi zijn als er een europees dekkend mobiel netwerk zou bestaan? Of een internationaal dekkend netwerk?? Helaas, met marktwerking zal het bij versnipperde netwerkjes blijven. Hoge roaming kosten voor bellen of gebeld worden in het buitenland. Mobiel internet dat of heel traag is, of alleen op bepaalde plekken wat sneller.

Hoe lossen we dit nu op? Moeten we 1 groot bedrijf aanwijzen, dat vervolgens een monopolie krijgt om een mobiel netwerk wereldwijd dekkend te krijgen? Lijkt me niet, de prijzen zullen dan snel de pan uit rijzen. Wellicht dat er vanuit overheidswege een rem op de prijs kan worden gezet. Maar met een rem op de prijs die een bedrijf aan de consument kan doorberekenen, krijg je bedrijven niet echt enthousiast. Daarnaast zijn overheden ook maar regionale en versnipperde entiteiten.

Het ultieme mobiele netwerk zou meer moeten zijn als het internet. De infrastructuur is er als basisvoorziening, gebaseerd op wereldwijd erkende standaarden en altijd interoperabel. De toegang tot deze basisinfrastructuur regel je vervolgens met een lokale/regionale partij. De ene aanbieder hanteert dan misschien wat meer voicemailruimte om zich te onderscheiden, de andere aanbieder biedt je ongelimiteerd bandbreedte verbruik (‘gratis’ bellen voor een vaste prijs per maand), en zo voorts.

Voorlopig zullen we ons echter moeten behelpen met al die versplinterde netwerken. En ach, eigenlijk lukt het ook allemaal wel redelijk. Er zijn ergere dingen: marktwerking in de energiesector bijvoorbeeld, of marktwerking in de zorg of het openbaar vervoer. Ik houd dan ook mijn hart vast voor wat 2006 op het gebied van marktwerking gaat brengen! De beste wensen alvast :)