Vandaag een dag helemaal alleen voor dat hippe begrip ‘kenniseconomie’. Een sandwich van workshops tussen twee plenaire boterhammen. In de eerste boterham de presentatie van de ‘kennis economie monitor’ aan niemand minder dan PvdA lijsttrekker Wouter Bos, die ook nog een toespraak hield. Over de monitor kan ik niet veel meer zeggen dan dat het er luchtig en leesbaar uitziet, deze kreeg ik vanochtend pas en heb ik dus nog niet kunnen doornemen. Over de toespraak van Wouter Bos: een afgelikte boterham. Een herhaling van wat Joeri van den Steenhoven (voorzitter van kennisland, de non-profit die de monitor heeft geproduceerd) reeds zei, maar dan met hier en daar wat inconsistente toevoegingen (enerzijds heeft bos het over een kenniseconomie waar de gewone man achter de draaibank iets aan moet hebben, anderzijds wil hij meer geld voor top-wetenschappers, de elite dus). Na zijn toespraak waren Bos en de toegestroomde pers natuurlijk weer heel snel verdwenen.
De conclusie van de eerste workshop, waar werd teruggeblikt op de afgelopen drie jaar, was niet bijster positief. Er is in vergelijking met 3 jaar geleden niet zo veel verbeterd. Ook in de tweede workshop, over ‘hoe krijgen we Nederland aan het ondernemen’, veel geklaag over regeltjes. Een rake opmerking van ‘serial entrepeneur’ Jan Vos: afschaffen al die subsidies! De regels en procedures om subsidie te krijgen zijn vaak zo omvangrijk dat het uiteindelijk niet loont. Beter is het om dat geld te stoppen in het realiseren van een goed ondernemersklimaat. Ook de kamer van koophandel mag van hem worden afgeschaft, en hier ben ik het hartgrondig mee eens. De KvK is een club met een verplicht lidmaatschap, die zogenaamd jouw belangen behartigd maar zich voornamelijk concentreert op het grote geld.

De ondernemers aanwezig bij de workshop blijken allemaal betrokken ondernemers. Jan Vos ging zelfs zo ver om te stellen dat ondernemers allen een goed ethisch besef hebben. Ik ben daar zelf sceptisch over, er zijn altijd oplichters zoals ik zelf helaas heb mogen ondervinden met een niet nader te noemen bedrijf aan het Rokin in Amsterdam dat doet in linux servers voor bedrijven. Bedrijven die hun rekeningen pertinent niet betalen, opdrachtnemers proberen uit te melken, simpelweg niet eerlijk zaken doen. Dat soort ondernemers waren uiteraard niet aanwezig bij de workshop. Wat me in ieder geval wel correct lijkt, is dat ondernemers bevlogen mensen zijn, met passie voor hun bedrijf en inderdaad een tikkeltje gestoord. Wie maakt er anders dagen van 18 uur, 7 dagen per week, 52 weken per jaar. Deze bevlogenheid zou, volgens het gros der aanwezigen, ook binnen organisaties niet verkeerd zijn.
Ook nog aandacht voor de flexwerkers en zzp-ers (zelfstandigen zonder personeel). Aan de ene kant wordt er geobserveerd dat deze erg belangrijk zijn voor het innovatieve klimaat in Nederland. Helaas geld voor een groot deel van hen echter dat zij tegen wil en dank zzp-er zijn. Zij krijgen geen vaste contracten in de branche waarin zij werkzaam zijn, en hoppen van contract naar contract, altijd onzekerheid over inkomen.
Speciale aandacht in de monitor krijgt het onderwerp onderwijs. Dit wordt gezien als een belangrijk verbeterpunt om van Nederland een kennisland te maken. Aan het eind van de dag dan ook een hele cijferreeks over onderwijs in Europa en de Wereld. Nederland blijkt daarbij een relatieve daling te laten zien van het aantal hoog-opgeleiden, we gaan hiermee Duitsland achterna.

Een conclusie heb ik niet, maar voor wie de monitor in wil zien, deze is te vinden op de site van kennisland: www.kennisland.nl

Vanavond opende de balie het nieuwe theaterseizoen met de aftrap van de 3-daagse manifestatie ‘het publiek verlangen’. Een serie debatten over de publieke ruimte, publieke cultuur en wat dies meer zij. Ik was toevallig toch in de buurt, vanwege de issuedrinks zaten we voor de balie aan het bier.

Geheel onbevangen en zonder verwachtingen ging ik dus in de grote zaal zitten. Na een korte inleiding (waarin de herkenbare opmerking dat het Bijlmer station tijdens de grootscheepse verbouwing de afgelopen jaren een interessante plek was, met al haar onderdoorgangetjes, tunneltjes en tijdelijke voorzieningen), begon het werkelijke debat.

Veel genoemd, de identiteit. Ik ben eens na gaan denken over mijn eigen identiteit, de publieke ruimte en de samenhang daar tussen. De laatste jaren ben ik steeds meer nadrukkelijk aanwezig in deze publieke ruimte, omdat ik op een of andere manier politiek actief ben geworden (dit is eigenlijk niet eens een bewuste keuze geweest, ik ben er zo’n beetje ingerold). Grappig hoe dat gaat, je organiseert eens een actietje hier, een herdenkinkje daar, en nog eens een verzetje over het een of ander, en ineens kent men je naam.

Ook het brein achter petities.nl was aanwezig (grappig genoeg de site waar ook de petitie van vcp-nee.nl op staat). Deze man ken ik digitaal, heb al wat email met hem uitgewisseld en dergelijke. Ik heb hem nu in levende lijve gezien, en was van plan mij voor te stellen. Uiteindelijk is het er niet van gekomen, je raakt met andere mensen in gesprek, drinkt een biertje en vergeet helemaal je voornemen.. Nu weet ik dus wie hij ‘is’, terwijl hij nog steeds geen idee heeft van wie ik ‘ben’.

Wat ik nu merk, is dat je identiteit, wanneer je jezelf in de publieke ruimte expliciet neerzet, niet meer van jou zelf is. Er vormt zich een beeld van wie je bent. En elke keer als men je naam ziet, weet men ‘oh, dat is die en die’. Opmerkelijk genoeg herken ik mij niet altijd in de identiteit die men van mij neerzet, maar toch is dat wat ik ben voor hen. Jammer is het wel, je wordt niet meer onbevangen ontvangen, maar er hebben zich al verwachtingen gevormd. Wil je jezelf blijven, dan heb je dus maar twee keuzen: of je blijft onder de radar, of je gaat gekke dingen doen. Dingen die breken met de gevormde publieke identiteit. Alleen dan kun je zelf bepalen wie je bent, wat je identiteit is.

Wat is dat nu eigenlijk, een identiteit hebben, ‘zijn’. ‘Ik ben Koen’, natuurlijk dat is mijn naam. Maar _ben_ ik inderdaad Koen? Wat is dat, Koen zijn? Vroeger was het simpel (veronderstel ik). Je woonde in een dorp, en had een beroep, een functie. De bakker was simpelweg de bakker. In de stad is dat anders (aldus een van de deelnemers aan het debat), daar heb je vele identiteiten, want weinigen zullen je herkennen als ‘de bakker’, ook al ben je mischien bakker. Voor een vreemdeling die ik tegenkom op straat ben ik wellicht ‘de fietser’. Voor een winkelbediende ben ik ‘de klant’, of beter, ‘een klant’. Voor de actieve GroenLinksers ben ik ‘de penningmeeser van de afdeling’. Maar is dit nu eigenlijk wel zo? Is het zo dat alleen anonimiteit dit verschijnsel veroorzaakt? Of was de bakker in het dorp mischien ook (ik noem waar wat) de echtgenoot?

Zo bekeken, weet de man van petities.nl wel degelijk wie ik ‘ben’. Ik ben de beantwoorder van zijn technische vragen over de digitale pioniers academie wiki. Dat is mijn identiteit ten opzichte van hem. En zo heb ik dus vele identiteiten, of eigenlijk dus helemaal geen identiteit. De identiteit is dus wellicht niets meer dan een illusie. Een idee dat ik vorm over mezelf, net zoals anderen een idee over mij vormen. En geen van deze idee-en komen overeen, er is geen convergentie naar mijn ‘identiteit’.

Verrassing was overigens de aanwezigheid van Martijn de Waal, de man achter denieuwereporter.nl, een site die ik vanuit mijn bedrijf technisch ondersteun en host. Hij bracht het verhaal van de weblogs, en hoe deze mensen toch weer bij elkaar brengen. De weblogs zijn geen eilandjes, waarop gelijkgestemden zich als ware het een ‘gated community’ terugtrekken om onder elkaar te vertoeven. Een artikel over fotografie op denieuwereporter.nl wordt bijvoorbeeld aangehaald op een blog over fotografie, en tijdelijk trekken de fotografen naar dnr. Een artikel over autojournalistiek trekt bezoekers van auto sites, en zo voorts. Wel vraag ik me af, of hier niet de kanttekening bij is te maken dat al die mensen die die verschillende blogs (dnr, fotografie blogs, auto blogs) bevolken niet allemaal toch tot een bepaalde groep behoren: de blog lezers. Hoger opgeleide blanke mannen wellicht? Ik weet het niet, de moeite van het onderzoeken waard.